Գործնական քերականություն

1․ Տրված բառերից նոր բառեր կազմի՛ր -ոց (-նոց, -անոց) ածանցով:

ա) Ծաղիկ, հյուր, ավազակ, մեղու:

ա) Ծաղկանոց, հյուրանոց, ավազականոց, մեղվանոց:

բ) Գոգ, ձեռ, մատ:

բ) Գոգնոց, ձեռնոց, մատնոց:

զ) Կապել, խարտել, սփռել:

զ) Կապոց, խարտոց, սփռոց:

դ) Դրամ, կիլոգրամ, մետր:

դ) Դրամանոց, կիլոգրամանոց, մետրանոց:

ե) Խշշալ, մռնչալ, զռռալ, ոռնալ:

ե) Խշշոց, մռնչոց, զռռոց, ոռնոց:

2․ Առաջին շարքի յուրաքանչյուր բառ հնարավոր բոլոր ձևերով բաղադրի՛ր (բադադրալ բառեր կազմիր) երկրորդ շարքի ածանցների հետ:

Ա. Հյուսիս, լեզու, հայր, դրախտ, տոն, նկարիչ, մեղ(ք), հարս(ն), օտար, բազում, բն(ական), հան(ել), հաս(նել), դր (դնել), շահ(ել), պահ(ել):

Բ. Ույթ, ածո, ական, ային, անի, (ա)բար, ոտի, (ա)վոր, (ա)ցու, ություն:

Հանածո,հյուսիսային,հայրական,դրախտային,տոնական,նկարչական,նկարչություն,օտարություն,օտարական,բնական,բնություն,դրույթ,դրական,հասույթ,շահույթ-պահածո,լեզվական,մեղավոր,հարսնացու,բազմույթ,

3․ Բաց թողնված տառերը լրացրո՛ւ:

Մարդատար գնացքը կարո՞ղ է քսանմեկ րոպեում կտրել անցնել Ամերիկայի Միացյալ Նահանգները՝ Խաղաղ օվկիանոսից մինչև Ատլանտյան: Դա նույնիսկ ինքնաթիռով հնարավոր չէ: Բայց ամերիկյան մի համալսարանի գիտնականներ պնդում են, որ այդ իրագործելի է: Մի ագգային գիտաժողովում նրանք ստորերկրյա նոր փոխադրամիջոցի նախագիծ են ներկայացրել:

4․ Ընտրի՛ր փակագծում գրված տարբերակներից մեկը։
Ազատ (ինքնագլուխ, անկաշկանդ, ազատ, անկախ) ոճի ըմբշամարտին հատուկ է հնարքների (հնարների, հնարքների, գյուտերի) ազատությունը: Ասենք՝ իրավունք է տրվում (իրավունք է տրվում, արտոնվում է) բռնել մրցակցի ոտքը, ոտք թեքել, գցել (շրջել, թավալել, գլորել, գցել):Դասական (ընտիր, դասական, օրինակելի) ոճի մարզիկը ոտքով հնարքների (գյուտերի, հնարքների, հնարների) դիմելու իրավունք (իշխանություն, իրավասության, իրավունք) չունի: Երբ նորից կյանք մտան (ծնվեցին, կյանք մտան) օլիմպիական խաղերը (մրցումները, խաղերը), դրանց ծրագրում տեղ գտավ (տեղ գրավեց, տեղավորվեց, տեղ գտավ, արտահայտվեց) դասական ըմբշամարտը:Սկզբում քաշային բաժանումներ (անջատումներ, ճյուղավորումներ, բաժանումներ) չկային:

5․Տրված բառազույգերի բաղադրիչները տեղափոխելով՝ ստացի՛ր նոր բարդ բառեր: Տրված և ստացված բառերն արմատների միջոցով բացատրի՛ր:

Օրինակ՝

ամփոփաթերթ, ծաղկագիր — ամփոփագիր, ծաղկաթերթ:

Ծովասուն, ձեռնամարտ-ծովամարտ,ձեռնասուն:

Բևեռախույզ, երկրամերձ-բևեռամերձ,երկրախույզ:

Ձկնակեր, մարդավաճառ-ձկնավաճառ,մարդակեր:

6․ Հնչյունափոխված արմատները գտի՛ր, գրի՛ր դրանց անհնչյունափոխ ձևերը և նշի՛ր, թե ինչ հնչյունափոխություն է կատարվել:

Պատկերազարդ-պատկեր-ազարդ
բազկաթոռ-բազուկ-աթոռ
ոսկեվառ-ոսկի-ա-վառ
մաքսանենգ-մաքս-ա-նենգ
կաղնեփայտ-կաղնի-ա-փայտ
գրկել-գիրկ-ել
լեռնաշղթա-լեռն-ա-շխթա
պատուհան-պատ-ու-հան
ամառնամուտ-ամառն-ա-մոտ
մարդամոտ-մարդ-ա-մոտ
ժամացույց-ժամ-ա-ցույց
հողագունդ-հող-ա-գունդ
ջերմանավ-ջերմ-ա-նավ
սրտապատառ-սիրտ-ա-պատառ
ցուցանակ-ցույց-անակ
սիրառատ-սեր-առատ
գինեվաճառ-գինի-ա-վաճառ
գերեվաճառ-գերի-ա-վաճառ
բարեգութ-բարի-ա-գութ
մատենագիր-մատյան-ա-գիր
լուսամուտ-լույս-ա-մուտ

7․ Ընդգծված բառակապակցությունները փոխարինի՛ր ածանցավոր բառերով:

Պոչավոր մի կենդանի էր գալիս:

Չգիտեի, որ այդքան զորավոր հսկա ես:

Այդտեղ որսորդները երկոտանի զարմանալի կենդանի են տեսել:

Երկրորդ անգամ հայտնվողը նույն ձին չէր, սրա պոչը երկարավուն էր, գույնն էլ՝ դեղնավուն:

Հայրաբար՝ խրատում էր ու համոզում, որ ներող լինի:

Մտերմաբար՝ հորդորում էր, որ մի օր էլ տանը մնա:

Եղբայրաբար օգնում է ու հետևում, որ վատ բան չանես:

Թշնամաբար եք խոսում:

Հարցը լուրովի լուծեց ու գնաց:

8․ Ընդգծված բաղադրյալ բառերը փոխարինի՛ր բառակապակցություններով:

Անսահման հզորություն ու անսանձ գոռոզություն ուներ Թեմուրը: Միջնադարի ոչ մի քաղաք չէր կարող համեմատվել նրա նոր մայրաքաղաքի հետ: Ճարտարապետի ձին մի օր կորել էր այդ քաղաքի ամենամեծ պարտեզում և մեկամսյա որոնումներից հետո հազիվ գտնվել: Թեմուրն իր մայրաքաղաքի՝ Սամարղանդի շրջակայքի գյուղերն անվանել էր Բաղդադ, Կահիրե, Դամասկոս, որ աշխարհի մեծագույն քաղաքները որպես աննշան գյուղեր տեսներ: